Mỹ cần thâm hụt để thế giới có đô la. Nhưng nếu thâm hụt quá mức, lại gây bất ổn nội tại
Khái niệm::
Sau chiến tranh, Mỹ trở thành quốc gia nắm giữ quyền lực kinh tế lớn nhất, chiếm phần lớn trữ lượng vàng toàn cầu và là trung tâm sản xuất chính. Mỹ bắt đầu cho vay các nước châu Âu như Anh và Pháp để tái thiết, và các quốc gia này chọn nhận USD, từ đó khiến đồng đô la trở thành đồng tiền chính trong thương mại quốc tế.
Tuy nhiên, hệ thống này nảy sinh một mâu thuẫn cấu trúc:
Để USD lưu thông toàn cầu và phục vụ thương mại, Mỹ phải duy trì thâm hụt cán cân thanh toán – tức là nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu. Nếu Mỹ ngừng thâm hụt, thế giới sẽ thiếu USD để giao dịch. Điều này tạo ra một nghịch lý lưu thông:
“Mỹ cần thâm hụt để thế giới có đô la – nhưng nếu thâm hụt quá mức, lại gây bất ổn nội tại.”
Năm 1971, Mỹ chính thức chấm dứt chế độ bản vị vàng (sự kiện “Nixon Shock”) và chấm dứt cam kết chuyển USD thành vàng. Từ đây, đồng USD trở thành tiền pháp định hoàn toàn, không gắn với bất kỳ tài sản nào, nhưng vẫn giữ vai trò là đồng tiền trung tâm của hệ thống tài chính toàn cầu, nhờ sự chi phối của Mỹ trong các định chế quốc tế như IMF và World Bank.